Zdor

Chcu so hišće raz wróćić k njedawnej rozhłosowej seriji wo ratarskich wurazach, zwjazanych ze žnjemi. Jako druhe bě pytany woznam słowa zdor. Zaso to słucharjam ratarjo-wuměnkarjo najlěpje wujasnić wědźachu. Zdor je hrjada pod wozom, kotraž zwjazuje zadnju wósku z prědnim dźělom woza, zo by so wóz nalěwo a naprawo wodźić dawał. Tute słowo drje w staršich słownikach namakamy, na přikład pola Pfula, ale tam podaty přełožk „Langbaum“ abo „Lampelstange“ drje njefachowcej tež wjele njepomha. Ani we wikipediji w interneće tutej słowje njenamakaš. W Serbskim rěčnym atlasu je rozšěrjenje słowa zdor předstajene – wone bě charakteristiske za wšě hornjoserbske dialekty, mjeztym zo so w Delnjej a srjedźnej Łužicy zwjetša der praješe. Słowo zdor resp. der móhło zwisować – tak čitamy w etymologiskim słowniku – ze słowjesom drěć. Kak tomu tajke pomjenowanje? Snano dokelž je tajki zdor zady dźěleny, takrjec rozdrěty, a na dwěmaj abo wjacorych městnach ze zadnjej wósku zwjazany, ale to nam zawěsće něchtó z našich nazhonitych ratarjow lěpje wujasnić móže.

S. Wölkowa

temy: regionalne rozdźěle w serbšćinje

klučowe słowa: substantiw, wotwodźenka

hesła: zdor