Rěčne kućiki

Wošacowanje

Katolski Posoł ma wot januara sem nowu rubriku „Před 100 lětami“. Hnydom w prěnim přinošku čitachmy, zo bě so w lěće 1914 w Drježdźanach zešoł wosebity wuběrk, kotryž so serbsce mjenowaše „Wuběrk za wošacowanje dźěłowych mocow“. Na prěni pohlad zda so słowo wošacowanje njezrozumliwe, móžu pak sej z konteksta wučitać, wo čo dźe, mjenujcy wo trochowanje abo powobličenje. Ale zwotkel přińdźe tute słowo wošacowanje? Je to prosće němska požčonka; zakład za nju bě němski werb „schätzen“. Tón je so přewzał do serbšćiny jako šacować; samo Pful je tutón werb do swojeho słownika zapisał. Wot jednoreho werba šacować je wotwodźeny perfektiwny werb wošacować. W dwuzwjazkowym němsko-hornjoserbskim słowniku namakamy werbowy porik šacować a wotšacować, nic pak wošacować. Byrnjež werb wošacować w žanym słowniku njestał, wustupuje w staršich hornjoserbskich tekstach, wosebje w Katolskim Posole, poměrnje husto. Puristiske prócowanja wo tak mjenowanu „čistu“ spisownu rěč su drje k tomu wjedli, zo so šacować a wošacować w dźensnišej spisownej hornjoserbšćinje wjace njewužiwatej.

A. Pohončowa

temy: serbske wotpowědniki za němske słowa, słowa podobne po woznamje abo formje

klučowe słowa: substantiw, požčonka, němčina

hesła: wošacowanje, schätzen, šacować, wošacować