Turk abo Turka, Rus abo Rusa?

Njedawno smy w Hornjoserbskej rěčnej komisiji storčili na prašenje, kak měło prawje rěkać: Turk abo Turka, Rus abo Rusa, Šwed abo Šweda? Wotmołwa je, zo stej wobě formje móžnej. Při tym pak je forma na ~a, potajkim Turka, Rusa, Šweda w serbšćinje starša, w ludowej rěči wona přewažuje. Za jeje starobu rěča tež formy swójbnych mjenow kaž Šwejda abo Bejma. Skłonjowanje tutych słowow ma so po samsnym mustrje kaž na přikład šołta abo braška. Krótki typ – Turk, Rus, Šwed je porno tomu nowši, jewi so skerje w spisownej rěči a skłonjuje so kaž dźěd abo rjek. To pak njeje hišće cyła wěrnosć. Hdyž pohladamy na fleksiske formy, zwěsćimy, zo wužiwaja so w někotrych gramatiskich kazusach bóle formy typa Turka, w druhich zaso formy tworjene wot nowšeho typa Turk. Tak prajimy tež w ludowej rěči skerje, zo dźemy k Turkej a rozmołwjamy so wo Turku. Wuchadźejo wot formy Turka by to rěkało, zo dźemy k Turce a zo rěčimy wo Turce. A tuž bych za to měła, zo stej wobě warianće prawej, wužiwatej pak so we wšelakej měrje – wšitke nadrobnosće w tym zwisku wšak rěčespytnicy hišće wuslědźili njejsu.

S. Wölkowa

Themen: Sorbische Entsprechungen für deutsche Wörter, Sinnverwandte und ähnliche Wörter, Grammatik

Schlüsselwörter: Eigenname, Deklination

Wörter: přisłušnik luda, Turk, Turka, Rus, Rusa, Šwed, Šweda