Rěčne kućiki

Tójšto, tójhdy, tójhdźe

W słownikach namakamy druhdy słowa, kiž so jenož zrědka wužiwaja. Myslu při tym na přikład na słowčce tójhdy a tójhdźe. Po samsnej strukturje tworjene je tójšto, ale wone so aktiwnje wužiwa, přewažnje w spisownej rěči. Woznam słowčka tójšto móžemy wopisać jako ,chětro wjele‘; tójhdy móžemy wopisać jako ,chětro dołho‘ a tójhdźe ,chětro zdaleny‘ resp. ,daloko preč‘ abo tež jako ,na chětro wjele městnach‘. Digitalny tekstowy korpus hornjoserbšćiny pokazuje nam nimale 7 000 přikładow za tójšto: Awtor je swój tekst wo tójšto skrótšił. Sym hižo tójšto nawuknył. W rostlinarni rosće hižo tójšto rostlinkow. Porno tomu wustupuje tój(h)dy w korpusu jenož někak 150 razow: Tule dušu ja hižo pytam tójhdy w serbskim ludźe. Słowčko tój(h)dźe je samo mjenje hač 20 razow dokładźene: Žony su bojazne a do młyna je tójhdźe. Muž, kotryž je tójhdźe po swěće był, móže wjele powědać. Čehodla stej so tójhdy a tójhdźe z aktiwneho wužiwanja zhubiłoj, njewěm. Na tym pak spóznajemy, zo je rěč žiwa naležnosć. Nowe słowa přińdu a druhe zaso woteńdu.

A. Pohončowa

temy: słowa podobne po woznamje abo formje, pochad słowow

klučowe słowa: spisowna rěč, pronomen

hesła: tójšto, tójhdy, tójhdźe