Słowjanske słowa w němčinje

W rěčnych kućikach wobjednawamy husto słowa, kotrež je sej serbšćina z němčiny požčiła. Dźensa dźe mi wo nawopačny zjaw. Štóž je čitał Strittmatterowu trilogiju „Der Laden“, wě, zo wužiwachu so prjedy w němskim dialekće wokoło Grodka słowa kaž „driemeien“, „himpeien“, a njeje ćežko, žórło tutych słowow spóznać, mjenujcy delnjoserbske drěmaś a hympaś (hornjoserbsce ‚čumpać‘). W Delnjej Łužicy znaja tež wobroty kaž „sich die Plauze vollschlagen“. „Plauze“ rěka potajkim něšto podobne kaž „Bauch“ a wotwodźuje so ze serbskeho słowa płuca. Znate su tam tež „Kurätel“ z delnjoserbskeho kurjetka.

Mjeztym zo so tute słowa jenož regionalnje wužiwaja, su słowa kaž „Gurke“, „Grenze“, „Peitsche“, „Nerz“ abo „Quark“ tež wobstatk spisowneje němčiny a kóždy by je za němske słowa měł. Ale – a to móžeće sej zawěsće hižo myslić – wone pochadźeja ze serbšćiny resp. z druheje słowjanskeje rěče. W dźensnišim času sej wšak němčina jenož zrědka słowa ze słowjanskich rěčow požčuje, w 80tych lětach na přikład „Glasnost“ a „Perestroika“. Zwjetša je jendźelšćina žórło za nowe słowa, z kotrychž so někotre tež do serbšćiny zadobywaja, ale to je hižo tema za dalši rěčny kućik.

A. Pohončowa

temy: pochad słowow

klučowe słowa: němčina, požčonka

hesła: Plauze, himpeien, Quark, Gurke, Kurätel, driemeien, Strittmatter