Rěčne kućiki

Připońcwać so

Je so wam tež hižo tak šło, zo sće w słowniku podarmo za wěstym słowom pytali? Zo słowo tam njenamakaće, njedyrbi pak na tym zaležeć, zo njeje zapisane, ale zo słowo hinak pisamy, hač je wurjekujemy. Druhdy su to wobchadnorěčne abo dialektalne wosebitosće, druhdy pak zaleži to na zasadach serbskeho prawopisa, mjenujcy zo pisamy po pochadźe słowow. Myslu při tym na přikład na wuraz připońcwać so, kiž je wosebje w ertnej rěči rozšěrjene. Werb připońcwać so je wotwodźeny wot substantiwa připońca, a to njeje ničo druhe hač skrótšena forma znateje mytiskeje postawy, kiž mjenujemy tež připołdnicu. W přenjesenym zmysle poćahuje so pomjenowanje připołdnica na čłowjeka, kotryž druhim ze swojimi prašenjemi na čuwy lěze. Wo tajkim wćipnym čłowjeku prajimy, zo tón so praša kaž připołdnica: Mój Božo, tón je so zaso připońcwał. To samo trochu negatiwnje klinči, drje z prawom. Pisali bychmy tajku sadu drje hinak, mjenujcy, zo je tón so připołdnicował. Njerěči ničo přećiwo tomu pisać připołdnicować so, ale wurjekować připońcwać so. Za to wšak mamy w serbšćinje wjele druhich přikładow.

A. Pohončowa

temy: regionalne rozdźěle w serbšćinje, pochad słowow, rěčne wobroty, słowotwórba

klučowe słowa: werb, wobrot, wobchadna rěč, spisowna rěč, přenjeseny woznam, wotwodźenka, wurjekowanje

hesła: připońcwać so, připołdnicować so, připołdnica, připońca