Nowe lěto dać

Pola Ćišinskeho čitamy sćěhowacu sadu: „A njeje snadź drjewo docyła k ničemu, zo chceće blidarjej, bětnarjej, wojnarjej a ćěsli nowe lěto, čornym, mazanym fabrikam, kotrež jenož ze železom dźěłaja, pak zawdawk dać?“ Tak bjeze wšeho zrozumliwa ta sada njeje. Što drje rěka tele nowe lěto dać? A što je to z tym zawdawkom? Wobrot někomu nowe lěto dać je dźensa nimale woteznaty. Wón měni zakónčenje słužby a dźe wróćo na něhdyše terminy přistajenja čeladnych. Młodźi ludźo, kiž pytachu zasłužbu, dojednachu so na čeladnych wikach abo přez posrědkowarja z burom wo přistajenju a dóstachu jako wobkrućenje zrěčenja zawdawk, potajkim wěsty pjenjez. Nowu słužbu nastupichu čeladni potom spočatk lěta na tak mjenowanym landtagu, 2. abo 3. januara. To bě – po wšej logice – wězo tež termin zakónčenja słužby, a tuž je so frazeologizm nowe lěto dać z wariantu hody dać w serbšćinje etablěrował za wupowědźenje, dźensa rěčimy tu husto po němskim přikładźe wo módrych listach. Naš wobrot nowe lěto dać pak móže so nimo toho tež poćahować na fakt, hdyž čeladny ze swojeje wole dźěło wupowědźi. Tež za ilustraciju tutoho druheho woznama mamy přikład, tónkróć ze Serbskeho hospodarja 1887, hdźež so rozprawja, zo „počinaja nětko mnozy burja čeledźi w zymnišim času mjenje mzdy sadźeć, za to pak w lěće telko wjace, zo so skónčnje wuruna. Wina toho je, zo čeladni často wo žně nowe lěto dawaju, zo bychu hospodarjej klubu sčinili“.

Naš citat z Ćišinskeho woznamjenja w swětle runje prajeneho potajkim warnowanje, zo wohrožuje wužiwanje wudźěłkow industrije eksistencu rjemjeslnikow – blidarjow, bětnarjow, wojnarjow a ćěslow.

S. Wölkowa

temy: rěčne wobroty, pochad słowow

klučowe słowa: wobrot

hesła: nowe lěto dać, hody dać, landtag, zawdawk