Njetopyr

„Pyr, pyr njetopyr! W kóžanym kabaćiku na sćěnje, na gózdźiku.“ Tajke hrónčko je Willibald von Schulenburg před wjace hač sto lětami w Slepom zapisał. A w holi znaja te zwěrjo z městnami samo z mjenom pór pór njedopór, w Budyskich kónčinach pak bóle jako kušeho njetopyrja. Dokelž pak su tute zwěrjatka mjeztym jara rědke a tuž skerje rědko wo nich rěčimy, zwěsćamy husto njewěstosće při skłonjowanju słowa njetopyr. Tu a tam čitamy abo słyšimy wo njetopyrach, zo su něhdźe njetopyry atd. – a to su wopačne formy. We wuzwukowym r słowa njetopyr je mjenujcy schowana mjechkosć, a tuta jewi so we wšěch padowych formach. A tuž něšto słowčkow wo njetopyrju a přikładow z njetopyrjemi. Tute wbohe zwěrjatko dóstanje hižo w bibliji znamjo wohidnosće: W starym zakonju rěka po słowje: „Zacpěwajće tute ptaki a njejěsće je, dokelž su wohidne:“ – naliču jenož někotre z teje lisćiny – „worjoła, … sowu, … baćona, … hupaka a njetopyrja“. Přičina za tute negatiwne hódnoćenje drje je žiwjenske wašnje njetopyrjow – wšak su to nócne zwěrjata. A jako nócne stworjenje zetkawamy njetopyrja tež w serbskej literaturje. Pola Ćišinskeho: „Ćmu za towaršku pak ma sowa a z njetopyrjom pyta nóc, do ćmow a łžow so zawisć chowa, w ćmach hida kće, w ćmach čert ma móc.“ A přisłowo twjerdźi: „Mazany njetopyr sej wodnjo won njewěri.“ My pak so njetopyrja njebojmy!!! A kak mamy jeho skłonjować, nětko tež wěmy.

S. Wölkowa

temy: gramatika

klučowe słowa: substantiw, deklinacija

hesła: njetopyr, njetopyrje