Njerozumny a njezrozumliwy

Njerozumny a njezrozumliwy – to stej jara podobnej serbskej kajkostnikaj abo adjektiwaj. Wonej pak woznamjenjatej kóždy něšto cyle hinaše a tuž njesměmy jej zaměnić. Tole wšak sym hižo wobkedźbowała, hdyž rěčeše so na přikład wo „njerozumnym bórbotanju“, měnjene wšak bě njezrozumliwe bórbotanje.

Wobhladajmy sej tuž našej słowje bliže: Wobě matej na spočatku element negacije nje-. Hdyž tutón wuwostajimy, dóstanjemy adjektiwaj z napřećiwnym woznamom: njerozumny porno rozumny a njezrozumliwy porno zrozumliwy. Zakład za adjektiw rozumny je substantiw rozum – rozumny je čłowjek, kiž ma rozum, rozumne móže tež być wuprajenje abo rozsud, w kotrymž spóznajemy skutkowanje rozuma – němsce je to „vernünftig“. Adjektiw zrozumliwy pak je wotwodźeny wot werba zrozumić, a to z přiwěškom -liwy – tutón pokazuje husto na někajku móžnosć abo kmanosć: pohibliwe kolesko je tajke, kiž da so pohibować, rozłamliwa je škleńca, kiž so lochko rozłama, a zrozumliwe je słowo kiž da so zrozumić – němski wotpowědnik je tu „verständlich“. Tuž potajkim kedźbu, hdyž něchtó njezrozumliwje bórboce a pumpoce, snano so wón hórši na njerozumne słowa njerozumnych ludźi.

S. Wölkowa

Themen: Sorbische Entsprechungen für deutsche Wörter, Sinnverwandte und ähnliche Wörter, Wortbildung

Schlüsselwörter: Adjektiv

Wörter: njerozumny, njezrozumliwy, vernünftig, unverständlich, verständlich