Mužow abo muži
Knjez Grojlich je mje prosył, zo bych wujasniła, kak je lěpje: třoch mužow abo třoch muži. A njemóžu to rozsudźić, dokelž je woboje prawje a jenak derje. A kak je to nětk z kóncowkomaj -ow a -i? Prěnju z njeju (-ow) maja w genitiwje mnohoty nimale wšitke substantiwy (prajimy potajkim: wjele dubow, konjow, wučerjow, hólcow, rěčow, radijow, mikrofonow atd.). Druhu kóncowku, mjenujcy -i, pak móža jenož někotre dóstać, mjenujcy tajke z mjechkim zdónkom, na přikład: wjele koni, basni, pěsni, dźěłaćeri, hosći a wězo tež muži. Su samo tajke słowa kiž maja jenož tajku formu a nic tu na -ow, kaž: wjele ludźi a wjele dźěći. Při tym wšak so forma z -i wosebje husto wužiwa wot ludźi, kiž pochadźeja z katolskich Serbow, a w katolskim dialekće je wona tež wjele husćiša hač w Budyskim, to je so w Serbskim rěčnym atlasu cyle dokładnje předstajiło a wuličiło. Nimo toho drje wotwisuje hustosć wužiwanja kóncowki -i tež trochu wot jednotliweho słowa. Praji so drje jara husto třoch muži, zběrka basni, dźewjeć koni ale hižo rědšo třoch dźěłaćeri.
Samsne prawidło za kóncowki płaći pola pomjenowanjow za muske rozumne bytosće wězo tež w akuzatiwje mnohoty. A tuž móžemy prajić: „Ta žona třoch mužow abo třoch muži naraz wobšudźi.“ Njespisowne pak je: „Wona tři muže naraz wobšudźi.“, wšak je muž rozumna bytosć, znajmjeńša zwjetša …
S. Wölkowa
Themen: Grammatik, Regionale Unterschiede im Sorbischen
Schlüsselwörter: Substantiv, Deklination, Genitiv Plural, Dialekt