Lóšt

Wězo, hody su nimo, a mamy nowe lěto. Chcu pak so tola hišće jónu do hodowneho časa wróćić, dokelž sym w Serbskich Nowinach něšto čitała, štož mi měra dało njeje. Rěkaše tam, zo praja w Koćinje a Sulšecach božodźěsćowemu štomej lóšt, zo pak drje je to dotal w serbskej wědomosći njeznate pomjenowanje. Ně wšak, cyle tak njeje. Knjez Musiat je w Serbskich Nowinach hižo ze strony ludowědnikow reagował a tu něšto ze strony rěčespyta: Z našich serbskich słownikow mataj tute słowo zapisane hornjoserbsko-němski słownik Jurja Krala (1920) a němsko-hornjoserbski Rězaka (1927) pod hesłom Christbaum. Serbski rěčny atlas, kiž wěnuje w 9. zwjazku cyłu kartu božodźěsćowemu štomej, registruje tute pomjenowanje za cyły Kulowski dialekt, štož by so k wobkedźbowanju Koćinjan Jakubašec dźěda hodźało. Słownik Krala pak lokalizuje lóšt z woznamom ,hodowny štom‘ w Ralbicach, potajkim kusk dale na juh. Njeje tuž wuzamknjene, zo bě te słowo prjedy samo hišće bóle rozšěrjene. Zwotkel pak nětko tajke pomjenowanje pochadźa? Wočiwidnje dźe wo požčonku z němčiny, ze słowa „Lust“. Wujasnjenje přičiny za přenjesenje słowa lóšt na hodowny štom wšak nam tež rěčny atlas njedawa. Najskerje je zakład za to mjenje znaty a snano tež kusk zestarjeny woznam němskeho słowa Lust – mjenujcy ,radosć‘. Hač traš je w lokalnej němčinje „Lust“ jako słowo za hodowny štom znate, wuslědźić móhła njejsym, „Atlas der deutschen Volkskunde“ tajke pomjenowanje njeznaje, tola wulki němski słownik Grimmec bratrow znaje słowo „Lustbaum“ z woznamom „Festbaum“, štož by so k runje naspomnjenemu wujasnjenju přenjeseneho woznama derje hodźało.

S. Wölkowa

temy: regionalne rozdźěle w serbšćinje, pochad słowow

klučowe słowa: substantiw, požčonka, dialekt

hesła: lóšt, Weihnachtsbaum, Christbaum, hodowny štom