Klepotawa

Serbski rozhłós zaběraše so njedawno z pozabytymi słowami, kiž su zwjazane ze žnjemi. Tu wopokazowachu so starši ludźo jako eksperća, wšak so dźensa z hinašimi nastrojemi dźěła. Prěnje hesło serije bě klepotawka – tež mi je to najbóle znate jako drjewjana klepotawka za jutrowny čas. Dźěše pak tu wo mašinu za rjedźenje žita, kotruž ratarjo něhdy hišće doma mějachu – w njej bě wětrowe koleso a druhdy přidatnje hišće křidy, kiž so třasechu, a tak so dobre zorno wot pluwow a symješkow njerodźe dźěleše. W tutym woznamje tute słowo w našich słownikach njenamakamy. Ale Pawoł Wirth ma w swojich „Přinoškach k serbskemu rěčnemu atlasej“ kartu wo zapřijeću „Wurfmaschine“ – takle rěka to mjenujcy němsce. Tu namakamy w tym woznamje słowo klepotawa – tehdy rozšěrjene w Budyskich a holanskich kónčinach. W katolskim terenje je Wirth w třicetych lětach zapisał wurazaj wějawa a fladrawa a němsku požčonku wórfmošina. Wo zadomjenju wuraza klepotawka pak swědča dopomnjenki Marje Brězanoweje z Łazka z titlom „Naš wšědny chlěb“. Štóž chce so wo něhdyšich ratarskich dźěłach informować, tomu njech je tuta lektura doporučena. Namakaće ju w antologiji powědkow „Žadyn happy end“ z lěta 2001.

S. Wölkowa

temy: serbske wotpowědniki za němske słowa, regionalne rozdźěle w serbšćinje

klučowe słowa: substantiw, wotwodźenka, dialekt

hesła: klepotawa, ratarstwo, mašina, Wurfmaschine, wějawa