Rěčne kućiki

jutry

Póstny čas chila so ke kóncej a wjeselimy so hižo na jutry. Za rěčespytnika je to přijomna składnosć, sej jutry pod rěčnym aspektom bliže wobhladać. Za tutón swjedźeń wužiwa so we wšitkich hornjoserbskich dialektach wuraz jutry. Rozdźěle su tu jenož fonetiskeho razu kaž jutry, jutre abo jitre. We Wojerowskich a Sprjejčanskich kónčinach praja Serbja witry. Słowo jutry pochadźa z prasłowjanšćiny a woznamjenješe něšto jasneho a swětłeho. Naši prjedownicy zwjazowachu z jutrami swětły počas po ćmowej zymje, potajkim spočatk nalěća. W Delnjej Łužicy wužiwaja wuraz „jatšy“, wokoło Gródka tež „jatśi“ a w Slepjanskich a Mužakowskich kónčinach „jastry“. Někotři wědomostnicy maja słowo jatšy za zdźědźene prasłowjanske słowo z woznamom ,nalětni swjedźeń‘, potajkim podobnje kaž za jutry. Za druhich wědomostnikow je to požčonka ze starogermanšćiny respektiwnje starojendźelšćiny. Njech je kaž je: Přeju wšitkim připosłucharjam serbskeho rozhłosa žognowane a wjasołe jatšy, žognowane jastry, žohnowane a wjesołe jitry, witry a jutry a našim křižerjam wjele zboža!

A. Pohončowa

temy: regionalne rozdźěle w serbšćinje, pochad słowow

klučowe słowa: dialekt, delnjoserbšćina, substantiw, pomjenowanje swjedźenja

hesła: jutry, jatšy, jastry, Ostern