Jutnje a jitnje

W adwentnym času su w serbskich wosadach zaso přidatne rańše kemše, tak mjenowane jutnje. W někotrych kónčinach njejsu to jutnje, ale jitnje. Někotři wšak twjerdźa, zo je to wopak, ale móžu was změrować. Mamy w serbšćinje mjenujcy někotre słowa, hdźež je so prěnjotne u změniło na i. Husto su to słowa, kotrež scyła hinak njeznajemy hač z i, na přikład blido, bristwo abo hižo. Tute słowa pochadźeja z formow z u, to nam pokazuja druhe słowjanske rěče. Hornjoserbske hižo rěka delnjoserbsce „južo“, pólsce „już“ a rusce „уже“); bristwo (w někotrych wsach tež brišćo) je delnjoserbsce „brjuško“ a we nim spóznajemy skerje słowo samskeho korjenja brjuch; serbske blido je přiwuzne z ruskim, bołharskim abo serbochorwatskim „bljudo“ – hačrunjež je so woznam w tutych rěčach dale wuwił.

W padźe jitnje/jutnje nam dwójna forma jenož tohodla napadnje, dokelž stej wobě w hornjoserbšćinje znatej, podobnje je to z pomjenowanjom křesćanskeho swjedźenja jutry – za to eksistuje dialektalna forma jitry (tež witry).

Potajkim: Njeje ničo wopačne na słowje jitnje, je to prosće hinaša dialektalna forma, tež hdyž wužiwamy w spisownej rěči jutnje. Kóždy wěriwy pak njech chodźi po swojim wašnju na jutnje abo na jitnje.

A. Pohončowa

Themen: Regionale Unterschiede im Sorbischen, Herkunft der Wörter

Schlüsselwörter: Substantiv, Dialekt

Wörter: jutnje, jitnje, Roratemesse