Rěčne kućiki

Jězofina!

Lubi připosłucharjo, zawěsće sće hižo jónu někoho tak swarjeć słyšeli abo sće sami tute Jězofina wužiwali. Ale što je to do formy? To je kreatiwita w rěči, z kotrejž spyta so kleće złahodźić. Přepytowanja su pokazali, zo so runje w katolskich kónčinach wjele zeli, tak na přikład tež w Bayerskej: „Kruzifix!“ W prjedawšim času njejsu so mjena swjatych – kaž tež njeswjatych kaž čerta – bjeze wšeho wuprajili, wosebje hdyž su so poćahowali na profane wěcy. To je so jako hanjenje wobhladowało a jako pokleće wukładować móhło. Tuž su ludźo formu mjena swjateho změnili, na př. z wuměnu pismikow abo złóžkow, z přidatnymi złóžkami abo tež skrótšenjemi. A Jězofina, Jězuskecy, saperlot, saperliška su tajke wocuzbnjenja. Saperlot je přez němčinu přewzata francoska eufemistiska forma saperlotte a ma w serbšćinje tež wokativ saperloće. Wuchadna forma je sacredieu, štož woznamjenja posłownje ‚Swjaty Bóh‘. A je da wam wědome, zo je čepl čert, čeplski njerjad! Dźensa wotbłyšćuje so sekularizacija tež w poklećach. Młódša generacija praji skerje: Mist!

L. Šołćic

temy: rěčne wobroty, słowa podobne po woznamje abo formje

klučowe słowa: wobchadna rěč, němčina, łaćonšćina, francošćina, požčonka, rěčny wobrot, wudmo

hesła: Jězofina, Jězuskecy, saperlot, saperliška, čepl, čeplski njerjad