Bože spěće

W katolskich kónčinach mjenuje so jutřiši swjedźeń donjebjesspěće (respektiwnje do njebjes spěća), w spisownej rěči wužiwa so zwjetša Bože spěće. W staršich serbskich tekstach pisaše so město spěće tež cpěće a z tym spóznajemy rěčne přiwuznistwo z dźensa woteznatym werbom cpěć, kotryž so jenož hišće w zestajenkach wužiwa (docpěć, přicpěć). – Na wuchodźe serbskorěčneho teritorija słyšimy tež Bože spiće. Něhdy je so tute spiće zdźěla pisało jako stpiće, jako by było wotwodźene wot werba stupić. W serbšćinje pak je gramatiskich přičin dla wuzamknjene, zo wutwori so substantiw stpiće wot stupić, werbalny substantiw móže jenož rěkać stupjenje. Zwjazanje słowa s(t)piće z werbom stupić je tuž rezultat ludoweje etymologije, snadź su při tym myslili na wotpowědniki w druhich słowjanskich rěčach, wšak rěka Bože spěće delnjoserbsce „do-njebja-stupjenje“ a wotpowědny dźeń je „stupny stwórtk“, pólsce rěka to „Wniebowstąpienie Chrystusa“ a čěsce „Nanebevstoupení Páně“. – Zwotkel přińdźe dialektalna forma spiće město spěće, njemóžu wam přeradźić, ze stupjenjom pak w hornjoserbšćinje tute słowo ničo činić nima.

A. Pohončowa

temy: regionalne rozdźěle w serbšćinje, pochad słowow

klučowe słowa: pomjenowanje swjedźenja, dialekt

hesła: Bože spěće, donjebjesspěće, Himmelfahrt, Christi Himmelfahrt