Žórło: Němsko-hornjoserbski słownik (red. Helmut Jenč), Budyšin 1989/1991
Pokazka: Jedna so wo starši słownik, němski a hornjoserbski prawopis njewotpowědujetej aktualnej normje. Ćišćane wudaće je na předań w LND.
so
1. tak, nicht korrelativ takle; ~ dołho njesměš tam wostać, ~ so to čini, wona je runje tak stara kaž wón, budź tak dobry a praj mi to; tak žel kaž mi je, ale ...; so oder so tak abo znak; tak, nětko móžemy hić; ach tak, ty chceš to prěć; tak dźesać hriwnow budźe to płaćić; so viel ... wie telko ... kelkož/kaž; telko časa kaž ty ja nimam; so lange wie kaž dołho, dołhož; ~ swět budźe stać, budu rejować; so weit wie kaž daloko, dalokož; ~ wóčko saha, samón lěs; so viel wie möglich štož jenož móžno; so bald wie möglich čim skerje, ćim lěpje; skerje (a) lěpje
(ungefähr) wokoło, někak, něhdźe, na; ~ pjeć hodźin budźe to trać
(ja, wirklich) haj, woprawdźe; wona je pruwowanja wobstała. Haj?
2. so (beschaffen), so ein (in diesem Zustand) tajki, nicht korrelativ tajkile; ~ so mi za blido njesydnješ; wón wostanje tajki, kajkiž je był; ~ mazany kadla, tajkele swinstwo ja njećerpju; wón je tajki wučerpany, zo ...
3.
a) so mancher někotryžkuli, merkmalverweisend někajkižkuli, expr. někotry zakrasny, subst. něchtóžkuli
b) so manches něštožkuli
4. wenn auch noch so byrnjež/veraltd. byrnje/veralt. byrunjež ... (tež) + Komp./Superl.; byrnjež mje ty bóle šarował, ja tola njepřihłosuju; er nutzt jeden noch so kleinen Vorteil aus wón wužiwa kóždu, byrnjež tež najmjeńšu lěpšinu
6. (falls, sofern) jeli, jelizo, hdyž; ~ chceš, dokonješ wjele; so Gott will da-li Bóh