Rěčne kućiki

Winojty – winowaty

Winojty a winowaty – dwě jara podobnej słowje, ale matej wonej tež samsny woznam? Tu dyrbju prajić: Haj a ně. Haj, dokelž móžetej wobě słowje telko rěkać kaž ‚dołžny być‘. Móžemy so prašeć: Kelko sym winowaty abo kelko sym winojty? A štóž je wšo zapłaćił, njeje ničo winowaty abo winojty wostał. Ćišinski pisa w lisće: „Sym Ći wotmołwjenje winojty.“ Po dwuzwjazkowym němsko-hornjoserbskim słowniku wšak je słowo winojty w tutej funkciji zestarjene.

Ale wobě słowje matej hišće dalše woznamy, a te so hižo njekryja. Winojty je tež telko kaž ‚hódny‘ abo ‚wušny‘: Črije, kotrež po tydźenju nošenja prědku klamu rozdajeja, njejsu wjele winojte. Skutki su wjac winojte hač wěčne bamborjenje. Tu so njehodźi wužiwać słowo winowaty. Ale na druhim boku móže winowaty być tež rěkać ‚měć winowatosć‘. Smy na přikład winowaći dawki płaćić. A winowaty je tež něchtó, kotryž ma někajku winu, kotryž je na něčim wina. Sudnistwo na přikład pyta za winowatym, nic za winojtym. A hdyž so wukopa, zo njeje podhladny scyła ničo skućił, je wón wězo njewinowaty, nic pak njewinojty.

S. Wölkowa

temy: słowa podobne po woznamje abo formje

klučowe słowa: adjektiw

hesła: winojty, winowaty, dołžny być, schuldig sein (jemandem etwas), verpflichtet, hódny, wert sein