Rěčne kućiki

Sněh

Sněh je tema, kotraž nas w zymje njemało zaběra, ratarjo jón na polach witaja a dźěćom wobradźa wosebje w zymskich prózdninach radosć. Chcemy sej jónu wobhladać, kak hodźi so serbsce wopisać proces, hdyž tute zymske spadki pomału wšo zakryja. Najneutralnišo drje so rjeknje sněh so dźe. To je wosebitosć porno němčinje – nichtó njeby prajił: „der Schnee geht“, ale „der Schnee fällt“. Takle tež Polacy praja: „pada śnieg“. W Serbach je tutón wuraz – „sněg pada“ abo „sněg se pada“ – wobmjezowany na dźěl delnjoserbskich narěčow a na Slepjanske kónčiny. Móžemy pak tež prajić sněh so saje, kaž w znatym zymskim spěwje. Słowjeso sać wužiwamy hewak, hdyž něšto přez křidku sajemy, na přikład muku, němsce „sieben“. Runje kaž přesata muka twori sněh lochku wšudźe jenak tołstu worštu, z kotrejž wšo zakryje. To je rjany a cyle specifisce serbski wobraz. Su tež po woznamje specializowane wurazy: Wo mokrym sněhu so rjeknje, zo sněh placa, wo cyle lochkim sněhowanju prajimy, zo so sněh přelětuje – jako by so jenož přechodźował. Wězo móžemy fakt tež z jeničkim słowom zwuraznić, podobnje kaž w němskim „es schneit“. Tu wužiwamy wotwodźenki wot słowa sněh. Najbóle znatej drje stej słowjesy so sněžić a so sněhować, njedawno pak sym tež słyšała wariantu so sněžkować, kotruž registruje tež hižo Pfulowy słownik. Cyle poetisce pak pisaše Měrćin Nowak-Njechorński, zo zymine mjetele lětaja. To wšak je wón zawěsće hižo kusk wo nalěću sonił.

S. Wölkowa

temy: słowa podobne po woznamje abo formje, regionalne rozdźěle w serbšćinje

klučowe słowa: werb, słowne polo

hesła: sněh, schneien